Umowa kredytu gotówkowego – które zapisy o prowizji i wcześniejszej spłacie wymagają korekty?

Najważniejsze informacje w skrócie:

  • Każda wcześniejsza spłata obniża całkowity koszt kredytu, a zwrot obejmuje wszystkie koszty ujęte w „całkowitym koszcie”, w tym prowizję i opłaty startowe (TSUE C-383/18; art. 49 UKK).
  • Rekompensata przy wcześniejszej spłacie dotyczy tylko stałej stopy, po przekroczeniu w 12 mies. progu 3× przeciętne wynagrodzenie GUS; limity 1%/0,5%, sufit = odsetki do końca (art. 50 UKK).
  • SECCI, Umowa i TOiP muszą być spójne co do RRSO oraz listy kosztów; brak „obowiązkowej” polisy w RRSO wymaga korekty przed podpisem (art. 13–14 UKK).
  • Dla Ciebie to realne obniżenie ceny długu, prawo do zwrotu proporcjonalnego części prowizji oraz przejrzyste zasady nadpłaty.
  • Zrób to teraz: porównaj trzy dokumenty linijka po linijce, użyj kalkulatora zwrotu w sekcji H2-6, a w razie rozbieżności zażądaj aneksu lub złóż reklamację z wyliczeniem.

Zapisy o prowizji i wcześniejszej spłacie wymagają korekty zawsze wtedy, gdy zaniżają RRSO, ograniczają Twoje prawo do nadpłaty albo wyłączają proporcjonalny zwrot kosztów. Prawo daje Ci konkretną tarczę: art. 49–50 UKK i wyrok TSUE C-383/18 obejmują zwrotem wszystkie elementy „całkowitego kosztu” i precyzują limity rekompensaty. Chcesz w 3 minuty wykryć błędy i policzyć własny zwrot? Skorzystaj z naszego kalkulatora.

W tym artykule poruszamy następujące kwestie:

Na jakie najważniejsze zapisy w umowie kredytu gotówkowego zwrócić szczególną uwagę?

Sprawdzasz spójność: Umowa ↔ TOiP ↔ SECCI, w tej kolejności. Kontrolujesz RRSO i „całkowitą kwotę do zapłaty” wraz z listą kosztów; każda pozycja wymagana do uzyskania kredytu lub promocji wchodzi do kosztu całkowitego oraz do RRSO (art. 5, 13–14 UKK). W Umowie odczytujesz mechanikę nadpłat i terminy rozliczeń, w TOiP — wszystkie opłaty operacyjne, w SECCI — parametry porównywalne między bankami. Typowe rozjazdy: brak składki polisy „obowiązkowej” w RRSO, inna kwota prowizji w SECCI niż w Umowie, zaniżone koszty pakietów „na start”. Gdy znajdujesz niespójność, żądasz korekty dokumentów przed podpisem albo aneksu, który usuwa rozbieżności i potwierdza prawidłowe wyliczenia.

Krótko mówiąc: spójność Umowa–TOiP–SECCI to najlepszy filtr na ukryte koszty.

📄 Pobierz SECCI
➡️
📃 Porównaj z Umową
➡️
📑 Sprawdź w TOiP
➡️
🔎 Różnice?
➡️
✍️ Żądaj korekty / ✅ Podpisz

Dlaczego jeden dokument to za mało? Jak porównywać umowę, TOiP i formularz SECCI, by znaleźć niespójności.

SECCI dostajesz przed podpisem, na trwałym nośniku; to wzorzec faktów kosztowych. Umowa reguluje obowiązki, terminy, nadpłaty. TOiP zawiera pełny cennik czynności. Porównujesz: prowizja, ubezpieczenie, opłaty dodatkowe, całkowity koszt. Różnica w choćby jednym polu oznacza konieczność korekty albo rezygnację z oferty.

Krótko mówiąc: SECCI to „prawda tabelaryczna”, Umowa i TOiP muszą ją powtarzać.

Jakie zapisy alarmowe powinny zapalić czerwoną lampkę jeszcze przed podpisaniem umowy?

  • 🚩 „Prowizja bezzwrotna w każdym wypadku”.
  • 🚩 Zakaz nadpłat w okresie promocyjnym albo dodatkowa opłata bez podstawy w UKK.
  • 🚩 „Dobrowolne” ubezpieczenie, lecz warunkujące oprocentowanie i nieujęte w RRSO.
  • 🚩 Jednostronna zmiana TOiP bez prawa do odstąpienia od umowy.

Krótko mówiąc: każdy z powyższych zapisów wymaga korekty przed podpisem.

Czym jest prowizja bankowa i jakie jej rodzaje można znaleźć w umowie?

Prowizja to jednorazowe wynagrodzenie banku związane z udzieleniem kredytu; bywa nazwana „za udzielenie”, „przygotowawcza”, „administracyjna”, „wstępna” lub część „pakietu startowego”. W rozumieniu art. 5 UKK wszystkie koszty niezbędne do zawarcia umowy lub uzyskania określonych warunków stanowią całkowity koszt kredytu, dlatego trafiają do RRSO i podlegają rozliczeniu przy wcześniejszej spłacie. Gdy prowizję bank dolicza do kapitału, rosną odsetki naliczane od wyższej podstawy; charakter opłaty jednak się nie zmienia — rozliczasz ją proporcjonalnie do skróconego czasu umowy.

Krótko mówiąc: nazwa opłaty nie decyduje o zwrocie — decyduje jej obecność w koszcie całkowitym.

Prowizja za udzielenie a prowizja przygotowawcza – jakie są między nimi kluczowe różnice?

Pierwsza dotyczy udostępnienia środków, druga — działań analitycznych i przygotowania. Obie są kosztami „startowymi”, obie wchodzą do „całkowitego kosztu”, obie rozliczasz proporcjonalnie po wcześniejszej spłacie.

Ukryte koszty jednorazowe – co oprócz prowizji bank może próbować doliczyć do kredytu?

Typowe pozycje: opłata administracyjna, przygotowanie umowy, aktywacja rachunku technicznego, „pakiet usług”, składki ubezpieczeniowe pobierane z góry. Jeśli warunkują udzielenie kredytu lub promocję, muszą być w RRSO i podlegają zwrotowi proporcjonalnemu.

Które zapisy o prowizji za udzielenie kredytu są dla Ciebie niekorzystne i jak je rozpoznać?

Niekorzystny jest każdy zapis, który omija RRSO, wyłącza zwrot albo dubluje opłaty o tej samej funkcji. Sygnały ryzyka: prowizja opisana jako „bezzwrotna”, opłata „pakietowa” nieuwzględniona w SECCI, dowolna zmiana TOiP w okresie spłaty bez Twojego prawa do odstąpienia, równoległe pobieranie opłaty przygotowawczej i administracyjnej za to samo działanie. Bezpieczna alternatywa: jasny zapis o rozliczeniu proporcjonalnym wszystkich kosztów wchodzących do „całkowitego kosztu”, termin zwrotu w dniach, pełna lista opłat w SECCI i Umowie, a zmiany TOiP tylko z prawem do rezygnacji bez kosztu.

Krótko mówiąc: „bezzwrotna prowizja” stoi w sprzeczności z art. 49 UKK i Lexitor.

Jak sprawdzić, czy prowizja jest prawidłowo wliczona w RRSO i całkowity koszt kredytu?

W SECCI porównujesz RRSO, „całkowitą kwotę do zapłaty” i listę kosztów z Umową i TOiP. Brak elementu „obowiązkowego” w RRSO oznacza błąd — żądaj korekty przed podpisem.

Czym są klauzule abuzywne (niedozwolone) i jak je samodzielnie znaleźć w swojej umowie?

To postanowienia rażąco naruszające interes konsumenta. Przykłady: dowolna modyfikacja opłat bez możliwości rezygnacji, uznaniowe odmowy zwrotu prowizji, zakaz nadpłat. Weryfikujesz, korzystając z materiałów i rejestrów UOKiK.

Na czym polega wcześniejsza spłata kredytu i dlaczego bank może ją utrudniać?

Wcześniejsza spłata to oddanie całości lub części kapitału w dowolnym czasie, z automatycznym obniżeniem „całkowitego kosztu” o część przypadającą na skrócony okres. Interes banku: krótszy czas kredytowania to mniej odsetek i szybsze rozliczenie opłat „z góry”. Dlatego praktyka bywa nieprzyjazna nadpłatom. Twoje uprawnienie wynika z art. 48–49 UKK; rozliczenie obejmuje wszystkie elementy „całkowitego kosztu”. Przy częściowej nadpłacie wnioskujesz o skrócenie okresu albo obniżenie raty; pierwsze zwykle daje większą oszczędność łączną przy tej samej kwocie nadpłaty.

Krótko mówiąc: masz prawo nadpłacić w każdym czasie i rozliczyć koszty proporcjonalnie.

Wcześniejsza spłata całkowita a częściowa nadpłata – co się bardziej opłaca i jakie są tego skutki?

Całkowita spłata kończy umowę i uruchamia zwrot kosztów „z góry”. Częściowa nadpłata zmniejsza saldo i odsetki; skrócenie okresu zwykle daje większą oszczędność niż sama redukcja raty.

Interes banku a interes klienta – dlaczego instytucjom finansowym nie zależy na tym, abyś szybciej oddał pieniądze?

Krótszy okres = niższe przychody odsetkowe i rozliczenie opłat startowych. Twoją odpowiedzią jest egzekwowanie art. 49 UKK i Lexitor.

Jakie opłaty za wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego bank może naliczyć zgodnie z prawem?

Rekompensata jest dopuszczalna wyłącznie przy stałej stopie, gdy w 12 miesiącach spłacasz kwotę wyższą niż 3× przeciętne wynagrodzenie GUS. Limit wynosi 1% spłacanej kwoty, jeśli do końca umowy ponad rok, oraz 0,5% przy okresie ≤ 1 rok; sufit to odsetki do końca. Przy zmiennej stopie opłata rekompensacyjna nie występuje. Przykład: nadpłata 20 000 zł, do końca 10 mies., stała stopa — dopuszczalne maksimum 0,5% = 100 zł, pod warunkiem, że nie przekracza hipotetycznych odsetek do końca.

Krótko mówiąc: przy kredycie ze zmienną stopą bank nie pobiera opłaty za wcześniejszą spłatę.

Składnik kosztuWarunek ujęcia w RRSOZwrot przy wcześniejszej spłaciePodstawa
Prowizja za udzielenieZawsze, jako koszt zawarcia umowyTak, proporcjonalnieArt. 49 UKK; TSUE C-383/18
Opłata przygotowawcza/administracyjnaGdy niezbędna do zawarciaTak, proporcjonalnieArt. 5, 49 UKK
Ubezpieczenie „obowiązkowe”Gdy warunkuje udzielenie/promocjęTak, proporcjonalnieArt. 5, 49 UKK
Pakiet usług dodatkowychGdy wpływa na warunkiTak, proporcjonalnieArt. 5, 49 UKK

Rekompensata za wcześniejszą spłatę – kiedy bank ma prawo ją pobrać i ile maksymalnie może wynieść?

Przy stałej stopie i spłacie w 12 mies. powyżej 3× GUS: limit 1% (gdy do końca umowy > 1 rok) lub 0,5% (przy okresie ≤ 1 rok), w granicach odsetek do końca. Poniżej progu GUS — brak podstaw do rekompensaty.

W jakich sytuacjach bank nie może pobrać od Ciebie ani złotówki za wcześniejszą spłatę?

Przy zmiennej stopie, poniżej progu 3× GUS oraz gdy hipotetyczna rekompensata przekracza odsetki do końca umowy.

Czy po wcześniejszej spłacie kredytu bank musi zwrócić Ci proporcjonalną część prowizji?

Tak, zwrot dotyczy wszystkich kosztów ujętych w „całkowitym koszcie kredytu”. Wyrok TSUE C-383/18 i art. 49 UKK przesądzają rozliczenie proporcjonalne, niezależnie od tego, czy koszt pobrano „z góry”, czy wliczono do kapitału. Metoda liniowa: zwrot = koszt × (okres niewykorzystany / okres pierwotny).

Przykład: prowizja 1 200 zł, okres 24 mies., spłata po 9 mies. Zwrot = 1 200 × (15/24) = 750 zł.

Metoda liniowa – jak krok po kroku policzyć należny zwrot prowizji na prostym przykładzie?

Kroki: 1) Ustal pierwotny czas umowy, 2) policz okres niewykorzystany od spłaty do końca, 3) zwrot = koszt × (okres niewykorzystany / pierwotny). Wynik dołączasz do reklamacji jako załącznik.

Krótko mówiąc: policz zwrot w 10 sekund — wpisz koszty startowe, miesiące umowy i liczbę rat.

Ubezpieczenie, pakiety i cross-sell – czy za te produkty również należy Ci się zwrot kosztów?

Tak, jeżeli stanowiły warunek uzyskania kredytu lub parametrów oferty i były ujęte w „całkowitym koszcie”/RRSO. Liczysz identycznie — proporcją czasu.

W jaki sposób negocjować z bankiem zmianę niekorzystnych zapisów o prowizji?

Najsilniejsza pozycja negocjacyjna jest przed podpisem, podczas porównywania SECCI z kilku banków. Poproś o dwa warianty: niższa prowizja przy wyższej marży oraz wyższa prowizja przy niższej marży; wybierasz niższą „całkowitą kwotę do zapłaty” w Twoim horyzoncie. Ustal terminy zwrotu po nadpłacie w dniach, wpisz metodę liniową do Umowy, usuń „obowiązkowe” ubezpieczenia bez ujęcia w RRSO.

💡 Power move: gdy bank upiera się przy „bezzwrotnej prowizji”, poproś pisemnie o podstawę prawną takiego wyłączenia w kontekście TSUE C-383/18 i art. 49 UKK. Zwykle na tym etapie pojawia się korekta.

Krótko mówiąc: negocjujesz parametry, ale rozliczenie kosztów po nadpłacie wynika z ustawy.

Kiedy jest najlepszy moment na negocjacje z bankiem, aby mieć najsilniejszą pozycję?

Na etapie ofertowania i prezentacji SECCI; tu bank najłatwiej wymieni prowizję na marżę lub zrezygnuje z części pakietów. Po decyzji, lecz przed podpisem, domknij aneks zapisujący uzgodnienia.

Konkretne argumenty, które pomogą Ci skutecznie obniżyć prowizję startową.

Dobry scoring BIK, niski DTI, stabilny dochód, zabezpieczenia, alternatywne oferty. Dołóż symulację kosztu całkowitego dla 12–36 mies. i wskaż tańszy wariant.

Gdzie szukać pomocy, gdy bank odmawia korekty lub zwrotu prowizji?

Zaczynasz od reklamacji z podstawą prawną i wyliczeniem zwrotu, potem interwencja Rzecznika Finansowego, a w razie praktyk — zgłoszenie do UOKiK. W reklamacji podajesz: nr umowy, opis nieprawidłowości, art. 49–50 UKK i TSUE C-383/18, kwotę zwrotu, termin i nr rachunku. Dołącz SECCI, Umowę, TOiP, harmonogram i wyliczenie metody liniowej.

Krótko mówiąc: piszesz krótką reklamację z liczbami i podstawą prawną, a potem eskalujesz.

Jak napisać skuteczną reklamację, której bank nie będzie mógł zignorować? (Krok po kroku)

Użyj szablonu poniżej; wskaż kwotę i termin, dołącz dokumenty i wyliczenie. Brak odpowiedzi w terminie wzmacnia zasadność interwencji RF.

Rzecznik Finansowy i UOKiK – Twoi sojusznicy w sporze z instytucją finansową.

RF pomaga w sprawach indywidualnych; UOKiK posiada instrumenty ochrony zbiorowych interesów konsumentów. Obie instytucje potwierdzają rozliczenie wszystkich kosztów ujętych w „całkowitym koszcie”.

Jak wygląda ostateczna checklista zapisów do weryfikacji przed podpisaniem umowy kredytowej?

Przejdź listę i odhaczaj punkty zanim podpiszesz. Cel: spójność dokumentów, prawidłowe RRSO, jasna ścieżka nadpłat i zwrotów. Sprawdzasz: 1) identyczne kwoty prowizji i ubezpieczeń w Umowie, TOiP i SECCI, 2) ujęcie „obowiązkowych” kosztów w RRSO, 3) brak „bezzwrotności” prowizji, 4) termin i sposób rozliczenia zwrotów, 5) brak podwójnych opłat o tej samej funkcji, 6) klauzule zmian TOiP z prawem rezygnacji, 7) zasady rekompensaty zgodne z art. 50 przy stałej stopie, 8) jednoznaczny tryb nadpłat bez opłat przy zmiennej stopie.

Krótko mówiąc: checklista przed podpisem usuwa 90% błędów w dokumentach.

Lista 10 pytań, które musisz zadać sobie (i doradcy w banku), zanim złożysz swój podpis.

  • ✅ Czy SECCI, Umowa i TOiP zawierają identyczne kwoty prowizji i ubezpieczenia?
  • ✅ Czy w RRSO ujęto każdą pozycję wymaganą do udzielenia/promocji?
  • ✅ Czy nadpłata jest dopuszczona w dowolnym dniu i bez dodatkowej opłaty przy zmiennej stopie?
  • ✅ Jaki jest zapis terminu zwrotu kosztów po nadpłacie i forma rozliczenia?
  • ✅ Czy nie ma podwójnych opłat o tej samej funkcji?
  • ✅ Czy ubezpieczenie jest faktycznie dobrowolne, a jeśli nie — czy jest w RRSO?
  • ✅ Czy klauzule zmian TOiP przewidują Twoje prawo do rezygnacji bez kosztu?
  • ✅ Czy rekompensata jest precyzyjnie ograniczona z art. 50 i dotyczy tylko stałej stopy?
  • ✅ Czy wariant prowizja↔marża ma niższą „całkowitą kwotę do zapłaty” w Twoim horyzoncie?
  • ✅ Czy policzyłeś zwrot metodą liniową dla nadpłaty/spłaty całkowitej?

Checklista analizy umowy kredytowej w PDF.

Skopiuj powyższe punkty do pliku, dodaj własne wyliczenia, zapisz jako PDF. Przechowuj razem z SECCI, Umową i TOiP — to komplet do reklamacji.

✅ Sprawdź to: poproś o SECCI z kompletem kosztów i załącznikiem do Umowy; jeśli „obowiązkowa” polisa nie znajduje się w RRSO, żądaj korekty.
💡 Wskazówka: porównuj oferty na podstawie RRSO oraz „całkowitej kwoty do zapłaty”, a nie samej prowizji. Dodaj symulację dla 12 i 36 miesięcy.
🚩 Ostrzeżenie: zapis „prowizja bezzwrotna” przecina Twoje prawo z art. 49 UKK i Lexitor — żądaj korekty albo złóż reklamację.

⚖️ Podstawa prawna + Szablon: „Reklamacja – zwrot kosztów po wcześniejszej spłacie”

UKK: art. 5, 13–14, 49–50; TSUE C-383/18 (Lexitor); stanowiska RF i UOKiK.
Dane: imię i nazwisko, adres, nr umowy, bank
Żądanie: zwrot kosztów w kwocie [X] zł w terminie [14] dni
Podstawa: art. 49–50 UKK; TSUE C-383/18 (Lexitor)
Uzasadnienie: wcześniejsza spłata z dnia [data]; zwrot liczony metodą liniową
Załączniki: Umowa, SECCI, TOiP, harmonogram, potwierdzenia opłat, wyliczenie
  



FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy bank oddaje prowizję po wcześniejszej spłacie kredytu gotówkowego?

Tak, proporcjonalnie do skróconego okresu; obejmuje to każdą opłatę ujętą w „całkowitym koszcie” (art. 49 UKK; TSUE C-383/18).

Kiedy bank nalicza rekompensatę za wcześniejszą spłatę?

Wyłącznie przy stałej stopie i spłacie w 12 mies. powyżej 3× GUS; limity 1%/0,5%, sufit = odsetki do końca.

Czy ubezpieczenie zawsze podlega zwrotowi przy wcześniejszej spłacie?

Tak, jeśli było warunkiem udzielenia lub promocji i jest ujęte w „całkowitym koszcie” oraz RRSO.

Jak policzyć zwrot prowizji metodą liniową?

Zwrot = koszt × (okres niewykorzystany / okres pierwotny); wynik dołącz do reklamacji.

Czy przy zmiennej stopie zapłacę opłatę za nadpłatę?

Nie; opłata rekompensacyjna dotyczy wyłącznie stałej stopy i dodatkowych warunków z art. 50 UKK.

Co zrobić, jeśli SECCI i Umowa pokazują różne koszty?

Zażądaj korekty dokumentów przed podpisem albo zrezygnuj z oferty; niespójne RRSO to ryzyko ukrytych kosztów.

Gdzie zgłosić problem, gdy bank odmawia zwrotu?

Po reklamacji złóż wniosek do Rzecznika Finansowego; w sprawach praktyk rynkowych zawiadom UOKiK.

Chcesz mieć uczciwą umowę? Przejdź checklistę, policz zwrot w kalkulatorze i zażądaj korekt zgodnych z art. 49–50 UKK oraz TSUE C-383/18; podpisz dopiero po potwierdzeniu prawidłowego RRSO.

Aktualizacja artykułu: 16 września 2025 r.

Dodaj komentarz